Skitury dla początkujących - pytania i odpowiedzi.

Skitouring to aktywność, która w ostatnich latach skupia co raz większe zainteresowanie i zyskuje popularność. Jeśli chcesz kontynuować chodzenie po górskich szlakach także zimą, szukasz urozmaicenia dla nart zjazdowych, pragniesz budować formę na "szosę" lub potrzebujesz alternatywy dla biegania - wskakuj na narty skiturowe! Poniżej znajdziesz podstawowe informacje i odpowiedzi na pytania, które padają najczęściej na początku przygody ze skitouringiem.

1.Co to jest skitouring?

2.Kto może uprawiać skitouring?

3.Jak przygotować się na skitury?

4.Skitury - od czego zacząć?

5.Gdzie w Polsce wybrać się na skitury?

1.Co to jest skitouring?

Najkrócej i najbardziej obrazowo - skitouring to połączenie zimowej turystyki górskiej z narciarstwem. Może przyjmować różne formy w zależności od indywidualnych preferencji. Uprawiając skitury możemy wejść w różne role, np.:

• narciarza skiturowego, który szlakiem podchodzi na szczyt stacji narciarskiej, omijając wyciągi, by później zjechać przygotowaną trasą narciarską;

• skiturysty, dla którego atrakcją samą w sobie jest przemieszczanie się zaśnieżonymi szlakami, obcowanie z przyrodą i podziwianie widoków;

• skiaplinisty, który narty skiturowe wykorzystuje do podchodzenia w wyższe partie gór, gdzie na pewnych odcinkach zamienia je na raki i z czekanem w ręku wspina się na szczyt, by na koniec wykonać ekstremalny zjazd w stylu Andrzeja Bargiela.

W ostatnim czasie skitury, jako forma aktywności fizycznej, zyskują coraz większą popularność i powszechność. Dlaczego? Powodów jest wiele. W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, iż jest to jeden z najlepszych wariantów poruszania się w górach zimą. Po drugie skitury to wolność, swoboda i niezależność, np. od tłoku na wyciągach narciarskich czy ich godzin pracy.

W skitouringu narciarze zjazdowi szukają urozmaicenia. Freeridowcy dzięki nartom skiturowym docierają do dzikich miejsc i nietkniętych połaci śniegu. Pasjonaci turystyki górskiej mogą wyruszać na szlaki także w zimie. Wielbiciele wspinaczki wysokogórskiej na skiturach docierają szybciej w wyższe partie gór. Dodatkowo skitouring to atrakcja, z której mogą korzystać początkujący oraz np. rodziny z dziećmi.

2.Kto może uprawiać skitouring?

Skitouring może uprawiać właściwie każdy o przynajmniej przeciętnej sprawności fizycznej oraz przyswojonych podstawach zjazdu na nartach, obejmujących umiejętność skręcania i zatrzymywania się. Tak jak pisaliśmy w punkcie pierwszym, w skitouringu można wejść w różne role - rekreacyjne, wyczynowe czy nawet ekstremalne. Dlatego każdy znajdzie tu miejsce dla siebie.

Na skiturach można obecnie spotkać rodziny z dziećmi spacerujące po łagodnych, krótkich trasach. Starszych i młodszych turystów podczas wycieczek całodniowych. Kolarzy szosowych trenujących przed sezonem letnim. Amatorów wspinaczki wysokogórskiej.

Jeśli chcesz dopiero zacząć przygodę ze skiturami to zachęcamy do zapoznania się z kolejnymi punktami artykułu, w których opisujemy w skrócie najważniejsze aspekty takie jak:

• sprzęt skiturowy
• przygotowanie fizyczne
• umiejętności techniczne oraz wiedza teoretyczna

3.Jak przygotować się na skitury?

SPRZĘT SKITUROWY

Trzy elementy w szczególny sposób decydują o wyjątkowości sprzętu skiturowego i rozróżnieniu od narciarstwa zjazdowego.

• buty skiturowe, które dają możliwość odblokowania stawu skokowego przy podchodzeniu oraz zablokowania go na czas zjazdu. Odblokowanie cholewki buta skiturowego zwiększa zakres ruchu o ok. 40-60 stopni
• wiązania  „pinowe” (przednia część buta jest wpięta, a pięta wolna; na czas zjazdu piętę wpina się w tylne wiązanie)
• foki - to jeden z najważniejszych elementów ekwipunku. Foki to pasy z materiału imitującego skórę foki, który ślizga się tylko w jedną stronę a w drugą powoduje tarcie. Dzięki temu rozwiązaniu można posuwać się na nartach do przodu, ale stojąc tyłem do kierunku spadku stoku narta nie zjedzie w dół, zachowując dużą przyczepność.

Ponadto w skład podstawowego sprzętu skiturowego wchodzą:

• Narty

Narty przeznaczone do skitouringu są wyraźnie lżejsze od zjazdowych. Mogą się różnić np. szerokością pod butem - od wąskich po szerokie do jazdy w głębokim puchu. Wybór nart zależy od umiejętności jazdy poza trasą oraz indywidualnych preferencji co do właściwości narty.

• Kije

Element mocno niedoceniany zarówno w narciarstwie zjazdowym jak i wśród początkujących skiturowców. Tymczasem jest równie ważny jak pozostałe! Kijki pomagają przy podejściach odciążając pracę nóg, wspierają utrzymanie równowagi oraz rytmu marszu. W czasie zjazdu mają wpływ na odpowiednią postawę całego ciała a także pomagają wykonywać skręty w trudnym terenie (stromy stok, ciężki i mokry śnieg, głęboki puch). Na rynku dostępne są kije składane - teleskopowe. Rozwiązaniem wybieranym najczęściej jest kijek dwusegmentowy - wygodny w transporcie a po rozłożeniu zapewniający dobrą stabilność. Warto zwrócić uwagę, aby kijki skiturowe miały przedłużoną rączkę z pianki, dzięki czemu przy zmianach nachylenia podejścia lub poruszania się trawersem nie trzeba zmieniać długości kija tylko po prostu chwycić niżej.

DODATKOWY SPRZĘT SKITUROWY

Kask

Ochroni głowę w wyższych partiach gór, gdzie mogą odpadać fragmenty skał lub lodu, a także przy zjazdach stromych stokiem, Łagodne wycieczki skiturowe nie wymagają raczej aż takiego zabezpieczenia.

Zestaw - ABC lawinowe

Wchodząc w partie górskie, gdzie istnieje ryzyko wystąpienia lawin jest to element wręcz obowiązkowy.

Harszle, raki, czekan - elementy do “walki” z lodem.

ODZIEŻ NA SKITURY

Odpowiednia odzież zwiększa komfort a przez to przyjemność i zadowolenie z wycieczek skiturowych.

Czapka - warto mieć 2 opcje - cienką na podejścia i cieplejszą na zjazd lub załamanie pogody.

Rękawiczki - w tym przypadku również zaleca się 2 pary (cienkie na podejścia i ciepłe na zjazd), co przydaje się także w nierzadkich wypadkach zgubienia lub przemoczenia.

Skarpety - wygodne, ciepłe, oddychające, odprowadzające wilgoć (ogromna popularność i pozytywne opinie: skarpety z wełny merino).

Bielizna termoaktywna

AKCESORIA SKITUROWE

Gogle

Chronią od słońca, oślepiającej bieli śniegu i wiatru. Powinny być nieparujące, z polaryzacją oraz posiadać wymienne szkła na różne natężenie światła. Rekomendacja bjsport.pl: marka UVEX.

Ogrzewacze

Ogrzewacze (np. marki ONLY HOT) są najskuteczniejszą formą prewencji przed przemrożeniem lub w skrajnym przypadku odmrożeniem. Natychmiast po rozerwaniu opakowania aktywowane jest uwalnianie ciepła. Ogrzewacz działa 6 – 10 godzin i osiąga temperaturę między 50 a 70 stopni

Latarki

Podczas każdej wycieczki, również skiturowej, warto mieć zawsze latarkę. Najlepszym rozwiązaniem są tzw. czołówki, które często posiadają również możliwość przypięcia ich do kasku czy plecaka. Rekomendacja bjsport.pl: marka LEDLENSER.

Plecak

Cała powyższa lista już sugeruje, że plecak jest w zasadzie nieodzowny. Oczywiście plecak dedykowany do skitouringu będzie posiadał przydatne udogodnienia, np. możliwość przypięcia nart, przegródki na ABC lawinowe, zaczep na czekan, kieszeń na bukłak z wodą i miejsce na rurkę. Rekomendacja bjsport.pl: marka EVOC

4.Skitury - od czego zacząć?

Wiedza na temat specyfiki używanego w skitouringu sprzętu jest ważna. Na starcie pojawi się również pytanie: KUPIĆ czy POŻYCZAĆ? Tutaj odpowiedź jest właściwie prosta. Na początek zaleca się korzystanie z oferty wypożyczalni. Choćby dlatego, aby przed zakupem przekonać się czy skitury to coś dla mnie. Natomiast w późniejszym etapie komfort i wygoda użytkowania zdecydowanie nakazują zakup własnego sprzętu.

Na pytanie tytułowe - od czego zacząć? - mamy dwie odpowiedzi: przygotowanie fizyczne oraz umiejętności technicznie. Im lepszy poziom tych 2 aspektów, tym większa frajda oraz dostępność różnorodności tras skiturowych.

PRZYGOTOWANIE FIZYCZNE

Ćwiczenia ogólnorozwojowe z naciskiem na wzmocnienie mięśni brzucha i pleców. Świetnie sprawdzają się w tym wypadku: jazda na rowerze, biegi górskie oraz nordic walking.

UMIEJĘTNOŚCI TECHNICZNE

Na samym starcie warto skorzystać z oferty kursów i szkoleń skiturowych. Dobry instruktor może w bardzo krótkim czasie wprowadzić osobę początkującą na taki poziom, dzięki któremu wycieczki skiturowe będą przyjemne i bezpieczne. Samouki często nabawiają się błędnych nawyków, których później ciężko się wyzbyć.

5.Gdzie w Polsce wybrać się na skitury?

TATRY

Miejscowość startowa: Zakopane

Trasy skiturowe dla początkujących - łatwe:

• Z Kuźnic na Kalatówki
• Z Zazadniej na Rusinową Polanę i Gęsią Szyję
• Z Kuźnic na Halę Kondratową
• Z Kuźnic na Halę Gąsienicową (do wyboru dwa szlaki: niebieski przez Boczań i Skupniów Upłaz lub szlak żółty przez Dolinę Jaworzynki)
• Z Gronika, z Kir lub z centrum Zakopanego - przez Małą Łąkę na Przysłop Miętusi

Trasy skiturowe w Tatrach dla średniozaawansowanych:

• Z Hali Kondratowej na Przełęcz pod Kopą Kondracką
• Z Doliny Chochołowskiej na Grzesia i Rakoń
• Z Hali Gąsienicowej na Karb
• Z parkingu na Palenicy Białczańskiej, do Morskiego Oka - przez Dolinę 5 Stawów Polskich na Zawrat
• Z Kir Granią przez Czerwone Wierchy

BESKIDY

Beskid Żywiecki

Miejsce startu: rejon Pilska (Korbielów, Sopotnia Wielka)

• Korbielów – Hala Miziowa - Pilsko
• Sopotnia Wielka – Rysianka - Trzy Kopce – Palenica – Pilsko – Przełęcz Glinne

Beskid Sądecki

Miejscowość startowa: Krynica-Zdrój

• Z dolnej stacji kolei Gondolowej, drogą transportową do schroniska na Jaworzynie Krynickiej - zjazd trasą nr 1
  
• Dolna stacja kolei gondolowej - Przełęcz Krzyżowa - Runek - Jaworzyna Krynicka - zjazd
• Krynica ul. Pułaskiego – Góra Parkowa – Bradowiec (możliwość zjazdu nartostradą Tylicz Ski)
• Tylicz ul. Wolności – Stacja Narciarska TYLICZ.ski- specjalnie zaprojektowana i wyznaczona trasa do Ski-touringu
• Krynica Słotwiny – Drabiakówka – Przysłop – Bukowa – Jaworzyna Krynicka (możliwość zjazdu jedną z 7 nartostrad) – Czarny Potok

BIESZCZADY

Rejon ukochany przez turystów “chodzących” - idealny do wycieczek skiturowych zimą! Najpopularniejsze szlaki to m.in.: Połonina Wetlińska i Caryńska, Mała i Wielka Rawka, Tarnica czy wycieczka na Krzemień.

• Wielka Rawka – z podejściem z Wetliny przez Dział i zjazdem do Bacówki Pod Małą Rawką
• Wetlina – Jawornik (żółty szlak) – Paportna – Jawornik – Wetlina
• Wetlina – Przełęcz Orłowicza – Smerek – Przełęcz Orłowicza – Smerek
• Wielkie Jasło – z podejściem z Roztok Górnych przez Okrąglik i zjazdem na Przełęcz Przysłup

GORCE

Jeśli Gorce to zdecydowanie ich najwyższy szczyt, czyli Turbacz (1310 m n.p.m.). Można na niego wejść szlakami z wielu różnych miejsc, np. z Koniny, z Nowego Targu-Kowańca lub z Rabki Zdroju.

-------------

Więcej informacji na temat ciekawych miejsc i tras skiturowych w artykule: Gdzie na skitury? Najciekawsze w Polsce miejsca i trasy skiturowe.